پرداخت وجوهات شرعی

دفاتر مراجع عظام تقلید با نزدیک شدن به عید فطر، مبلغ زکات فطره و کفاره روزه سال 1402 را اعلام کردند. 

 تعیین مبلغ کفاره و فطریه همزمان با روزهای پایانی ماه رمضان توسط  مراجع اعزام تقلید اعلام می شود و از غروب شامگاه عید فطر پرداخت آن واجب است.

همزمان با رویت هلال ماه شوال در پایان روز ۲۹ ماه رمضان و  یا گذشت ۳۰ روز از اول ماه رمضان، اولین روز ماه شوال عید فطر اعلام می‌شود. بر این اساس پرداخت زکات فطریه بر مسلمانان واجب می‌شود.

زمان پرداخت زکات فطریه

زمان وجوب زکات فطریه از غروب شامگاه عید فطر است و مراجع  تقلید، تأخیر پرداخت آن را بعد از نماز عید فطر جایز نمی‌دانند، اما اگر  کسی نماز عید را نخواند، باید فطریه را تا ظهر عید پرداخت کند.
اما  با توجه به استفتای صورت گرفته از معظم له، واریز زکات فطره قبل از حلول  ماه شوال، برای پرداخت‌های اینترنتی که وجوهات به صورت امانت دریافت  می‌گردد، مانعی ندارد.

اما اگر موقعی که دادن زکات فطره واجب است، فطره را ندهد و  کنار هم نگذارد، احتیاط واجب آن است که بعداً بدون اینکه نیّت ادا و قضا  کند (به قصد قربت) فطره را بدهد.
فطریه عبارت است از سه کیلو طعام غالب هر مسلمان اعم از جو، گندم و برنج و اقلامی که به عنوان طعام محسوب می‌شوند.

در ادامه نظرات مراجع درباره میزان زکات فطره و کفاره روزه به شرح زیر است:

آیت‌الله العظمی خامنه‌ای

مکلف  باید برای خودش و کسانی که نان خور او هستند، هر نفری یک صاع (تقریباً سه  کیلو) گندم یا جو یا خرما یا کشمش یا برنج یا ذرت و مانند این ها به مستحق  بدهد و اگر پول یکی از این ها را هم بدهد کافی است.

ضمنا مبلغ زکات فطره امسال (1402) به قیمت گندم برای هر نفر، «شصت هزار تومان» اعلام شده است.

آیت‌الله العظمی جوادی آملی

مبلغ فطریه برای هر نفر بر مبنای قوت غالب منطقه، سه کیلو گندم، برنج و مانند آنها و یا معادل قیمت اینها به قیمت روز پرداخت شود.

همچنین  مبلغ مربوط به کفاره غیر عمد، به ازای هر روز «دوازده هزار تومان» و کفاره  عمدی روزه به ازای هر روز «هفتصد و بیست هزار تومان» تعیین شده است.

آیت الله العظمی سبحانی

زکات فطره امسال بر مبنای قوت غالب گندم، مبلغ «شصت هزار تومان» و بر مبنای قوت غالب برنج، مبلغ «سیصد هزار تومان» است.

کفاره روزه غیر عمد مبلغ «هجده هزار تومان» است. همچنین کفاره روزه عمد مبلغ «یک میلیون و هشتاد هزار تومان» است.

آیت‌الله العظمی سیستانی

از  آنجا که میزان زکات فطره برای هر فرد سه کیلوگرم است، مبلغ آن برای فطریه  بدل از آرد «شصت هزار تومان» و برای فطریه بدل از برنج ایرانی «سیصد و شصت  هزار تومان» و فطریه بدل از برنج غیر ایرانی، «صد و پنج هزار تومان» تعیین  شده است.

آیت الله العظمی وحید خراسانی

فطریه بدل از آرد «شصت هزار تومان» و فطریه بدل از برنج «200 هزار تومان» است.

همچنین کفاره غیرعمد «15 هزار تومان» خواهد بود.

آیت الله العظمی نوری همدانی

زکات فطره هر فرد باید حدود سه کیلوگرم گندم یا برنج یا نظیر آن که در رساله عملیه ذکر گردیده و یا قیمت آن را پرداخت نمایند.

بر  این اساس، قیمت قوت غالب گندم «شصت هزار تومان» و قیمت قوت غالب برنج  «دویست و چهل هزار تومان» است که عزیزان در پرداخت آن مخیرند. در ضمن اگر  در منطقه محل سکونت اجناس ذکر شده قیمت دیگری دارد، باید به قیمت منطقه خود  محاسبه نماید.

همچنین کفاره غیر عمد برای هر روز «دوازده هزار تومان» و کفاره عمد برای هر روز «هفتصد و بیست هزار تومان» است.

آیت الله العظمی شبیری زنجانی

شخصی  که پرداخت زکات فطره بر او واجب است باید برای خودش و کسانی که نان‌خور او  هستند، هر نفری یک صاع (تقریباً 3 کیلو و 600 گرم) از خوراکی‌های رایج در  منطقه خود (مانند گندم، برنج و …) یا مبلغ آن را به عنوان فطریه بپردازد.

با  توجه به اینکه قیمت گندم و برنج در شهرهای مختلف، ممکن است اندکی متفاوت  باشد، لذا مؤمنین می‌توانند معادل مقادیر مذکور را بر طبق قیمت محل زندگی  خود، محاسبه و پرداخت کنند.

کفاره  افطار غیر عمدی برای هر روز، یک مد طعام (حدود 900گرم به‌حساب گندم) است  که باید به مسکین (فردی که معیشتش سختتر از فقیر می‌گذرد) پرداخت شود و در  صورت اطمینان می‌توان قیمت آن را به مسکین داد تا برای خودش این مقدار طعام  بخرد.

دفتر آیت‌الله العظمی  شبیری زنجانی، مبلغ «72هزار تومان» را بابت زکات فطره هر نفر (به‌حساب قیمت  گندم) و مبلغ «18هزار تومان» را برای کفاره افطار عذری دریافت می‌کند و به  مصرف آن می‌رساند.

آیت الله العظمی مظاهری

1)  میزان زکات فطره مکلفینی که فقیر نیستند، برای خودشان و اشخاص تحت تکفل،  به‌ازای هر نفر، تقریباً سه کیلوگرم گندم یا جو یا خرما یا برنج و مانند آن  است که باید به مستحق بدهند و اگر پول یکی از اینها را هم بر اساس قیمت  رایج محل زندگی خود بپردازند کافی است.

این  مبلغ، امسال، بنا بر اعلام نظر کارشناسان مربوطه، برای گندم حدود «پنجاه  تا شصت هزار تومان» با توجه به اختلاف قیمت در مناطق مختلف کشور، برآورد  شده است. در خصوص سایر مواد غذایی، با توجه به اینکه قیمت آنها در شهرهای  مختلف متفاوت است، مؤمنین می‌توانند معادل مقادیر مذکور را براساس قیمت محل  زندگی خود بپردازند.

2) کفاره  افطار غیر عمدی روزه، به ازای هر روزه حدود 750 گرم طعام نظیر گندم یا پول  آن است و کفاره عمدی افطار روزه، به‌ازای هر روزه، شصت برابر آن می‌باشد.

مبلغ کفاره غیر عمد توسط کارشناسان برای هر روزه، حدود «چهارده هزار تومان» برآورد می‌شود.

3)  خرید سایر نیازمندی‌های متعارف فقرا، اعم از خوراکی و غیر خوراکی، با  مبالغ زکات فطره یا با مبالغ کفاره و تحویل به آنان جایز است.

آیت الله العظمی مکارم شیرازی

زکات  فطره امسال بر مبنای قوت غالب گندم، مبلغ «شصت هزار تومان» و بر مبنای قوت  غالب برنج، مبلغ «دویست و چهل هزار تومان» اعلام شده است. مؤمنین در  انتخاب هر یک از این موارد مخیر هستند.

کفاره  روزه غیر عمد مبلغ «دوازده هزار تومان» است که باید به صورت نان تهیه و  پرداخت شود. همچنین کفاره روزه عمد مبلغ «هفتصد و بیست هزار تومان» است.

حکم پرداخت زکات فطریه مهمان بر عهده کیست؟

بنابر نظر آیت الله سیستانی؛ بر میزبان واجب است فطریه  مهمانی که پیش از غروب شب عید فطر وارد بر او شده و نان‌خور وی – هرچند  موقّتاً – محسوب می‌شود را بپردازد.
مثلا: مهمانی که قبل از غروب  آفتاب وارد منزل میزبان شده و شب نیز در منزل او می‌ماند و میزبان هم  امکانات رفاهی لازم را برایش فراهم نموده و عهده‌دار مخارج او شده است  هرچند مهمان چیزی نخورد یا با غذای خودش افطار نماید، بر میزبان واجب است  زکات فطره او را بپردازد.
ولی اگر مهمان بعد از غروب شب عید فطر  وارد بر میزبان شده و نان‌خور وی – هرچند موقّتاً – محسوب شود، بنابر  احتیاط واجب هم میزیان و هم میهمان فطریه مهمان را بپردازند، البته اگر یکی  از آن‌ها از دیگری برای پرداخت فطریه وکالت بگیرد، از هر دو کفایت می‌کند؛  و مهمانی که تنها برای افطاری دعوت شده و شب نمی‌ماند، نان‌خور صدق  نمی‌کند و زکات فطره اش بر عهده میزبان نیست.

ولی اگر دسترسی به فقیر ندارد، می‌تواند مقداری از مال خود را به نیت  فطره جدا کرده و برای مستحقی که در نظر دارد یا برای هر مستحقی کنار بگذارد  و باید هر وقت که آن را می‌دهد نیت فطره کند.